Dat we toe moeten naar een circulaire economie is duidelijk. De natuurlijke hulpbronnen die we gebruiken voor onze consumptie raken uitgeput. Maar hoe brengen we de circulaire economie dichterbij?
Het Utrecht Sustainability Institute heeft een aantal sessies van een circular-economy-lab georganiseerd om hier antwoord op te geven. Op dinsdagavond 28 januari nam ik deel aan zo'n lab. Het onderwerp was papier en karton.
Het circulaire economie-lab ging echter nauwelijks over het naderbij brengen van de circulaire economie, en het was ook geen lab.
Bij een lab stel ik me voor dat je alle deelnemers actief betrekt bij het creëren van een gedeelde probleemanalyse en het zoeken naar mogelijke oplossingen. In de creatieve industrie waar ik twee jaar nauw bij betrokken was, doen ze dat via een creative challenge.
Bron: www.creative-council.nl/main/redactional/103Hier zaten we echter in rijtjes achter elkaar en luisterden naar een reeks sprekers. Enkele mensen uit de zaal kregen de kans om een vraag te stellen, debat werd later beloofd, maar kwam pas van de grond toen het ging over de juiste wijze van recyclen van drankenkartons. Nu zal ik niet ontkennen dat dat een interessante kwestie is. Het is een afvalstroom met een omvang (in Nederland) van 70.000 ton per jaar. De huidige verwerkingswijze is verbranding en dat levert een beetje energie op. Volgens het cascadeprincipe is hoogwaardig en vervolgens laagwaardig hergebruik echter veel verstandiger. Verbranden kan altijd nog, als de vezels aan hun eind zijn gekomen, enkele rondes in de recycling verder.
Wat ik miste was een debat over de circulaire economie en het gezamenlijk zoeken naar manieren waarop de benodigde systeeminnovaties dichterbij gebracht kunnen worden. Vragen die mij bezighouden: hoe kun je duurzaamheidsinnovaties versnellen? We zien her en der koplopers bezig met circulaire economie: Thomas Rau, Desso, Mud Jeans. Allemaal mooie voorbeelden. Welke kritieke succesfactoren zijn op deze voorbeelden van toepassing? Wat is er nodig om de succesvolle voorbeelden op te schalen en de verspreiding van de innovatie te versnellen? Welke rol spelen sociale factoren? Hoe mobiliseer je de inkoper en de consument? Moeten we eigenlijk vooral investeren in R&D?
De laatste spreker, Math Jennekens (directeur R&D Sappi Europa), kwam met een bredere analyse en plaatste zijn bedrijf in de context van de biobased economy en de ombuigingen die zijn industrie, de papier- en pulpproductie uit hout, nodig heeft op weg naar een circulaire biobased waardeketen, waar de vezels slechts worden 'geleased' voor papierproductie. Hij noemde de mogelijkheid van het beter verwaarden van restproducten en schetste een diversificatie van de omzetting van hout naar een breed scala aan bouwstoffen in bijv. de chemische industrie, nieuwe biobased polymers, nieuwe brandstoffen. Hij noemde de voorwaarden daarvoor: samenwerking tussen de verschillende biobased sectoren; een goed economisch en fiscaal klimaat, met als voornaamste aspect het elimineren van de concurrentie om biomassa met de energiesector.
Daar had ik graag over willen discussiëren met de aanwezigen, of misschien wel met een breder georiënteerd gezelschap, waarbij papier dan als casus dient om vervolgens essentiële stappen voorwaarts in de transitie naar een echte circulaire economie te identificeren. Inzamelproeven rond drankenkartons lijken dan ineens niet meer de crux.
Terug naar mijn website: Foxgloves.eu
