Plastic – zin en onzin

Plastic – zin en onzin

Met mijn adviesbedrijf Foxgloves heb ik de laatste jaren verschillende studies gedaan rond plastic. Daarover pratend met vrienden en kennissen ontdekte ik dat er nog veel onbekendheid is rond plastic, wat ermee gebeurt als het afval wordt, wat de overheid en bedrijven doen en wat je zelf kunt doen om de schadelijke gevolgen voor de natuur te beperken. Daarom dit stukje.

Veel mensen willen van plastic af. Dat is heel begrijpelijk na alle vreselijke beelden van vogels, schildpadden en dolfijnen die doodgaan door plastic in zee. De laatste tijd zijn daar ook berichten bij gekomen over microplastics die in het menselijk lichaam terechtkomen.

Daarom gaan steeds meer mensen met eigen tassen naar de winkel, vragen om andere verpakkingen, en proberen op allerlei andere manieren het gebruik van plastic te minderen of te staken. 

Verpakkingsvrije winkel

Intussen is er overeenstemming bereikt over een Europese richtlijn die plastic aan banden legt dat maar één keer wordt gebruikt. Het gaat dan om allerlei plastic zoals dunne folietasjes, rietjes, roerstaafjes, bekertjes, enz. Deze komen vaak op de grond of in het water terecht. Bovendien is het zonde van de gebruikte grondstoffen en energie om deze producten te maken.

Afschaffen van alle plastic is echter a) niet mogelijk en b) niet zinvol.

Niet mogelijk: plastic is er al en zit nog in onze gebouwen en apparaten. De ‘kortcyclische’ toepassingen (spullen die snel weer worden weggegooid, zoals verpakkingen) kun je wel vervangen, maar het ‘langcyclische’ plastic blijft sowieso nog lang in omloop.

Niet zinvol: Plastic is licht, sterk en flexibel. Sommige dingen kun je beter van plastic maken dan van andere materialen. Als je een milieuafweging maakt, zijn er gevallen waarin plastic goed uit de bus komt. Plastic verpakkingen zijn geschikt om voedsel vers te houden. Plastic flessen en potten zijn lichter dan glas en sparen dus CO₂-uitstoot bij transport. Plastic blijft lang zijn eigenschappen behouden en is daarom geschikt om afvoerbuizen van te maken.  

 

Je kunt er ook voor kiezen om minder plastic spullen te kopen, maar speelgoed of kleding van duurzame (natuurlijke of gerecyclede) materialen. Of tweedehandsspullen. Sommige spullen hoef je misschien niet te kopen maar kun je huren, bijvoorbeeld speciale sportspullen zoals skiuitrusting. Ook  speciale (sport)kleding (vaak gemaakt van nylon, dus plastic) komt steeds meer te huur. 

Een apart probleem zijn de microplastics in zee. Ze komen op allerlei manieren vrij. Bijvoorbeeld doordat plastic voorwerpen (verpakkingen, speelgoed, kunststoftouw uit de visserij) in zee terechtkomen en daar langzaam uit elkaar vallen. Of ze komen uit onze polyesterkleding, die in de wasmachine slijt. En er zijn ook microplastics uit industriële bronnen. Microplastics zijn (nog) niet in te zamelen. Wel is er in sommige landen een verbod op microplastics in scrubs en tandpasta, en is er een keurmerk geïntroduceerd, maar dat is helaas nog niet door veel merken overgenomen. (Kijk zelf op de labels van cosmetica of er geen polyethyleen in zit!).

Er zijn intussen wasmachines in ontwikkeling die de microplastics afvangen. En in sommige winkels kun je speciale zakjes krijgen waar je je kleding (bijvoorbeeld fleecetruien) in kunt stoppen voor de was.

Op het gebied van plastic recycling hoort Nederland bij de top-5 van Europa: de helft van de op de markt gebrachte plastic verpakkingen wordt gerecycled. Daarvoor is het wel nodig dat plastic door consumenten en bedrijven apart wordt gehouden. Of waar dat mogelijk is (bijvoorbeeld Leiden vanaf 1 januari 2019) in de gewone bak, voor nascheiding.

Wat wordt ervan gemaakt?

Van gerecycled PET (polyethyleentereftalaat) worden nieuwe plastic verpakkingen gemaakt, zoals PET-flessen. Ook zijn er fleecetruien, slaapzakken, speelgoed en speeltoestellen van gerecycled PET op de markt.

Gerecycled PP (polypropyleen) wordt bijvoorbeeld gebruikt voor de productie van dvd-hoesjes, kratten, bloempotten en producten voor de auto, zoals autodashboards en kentekenhouders.

 

Verpakkingen van gerecycled plastic

Van gerecycled folie worden onder meer nieuwe folies en zakken gemaakt.

Gemengd plastic wordt gebruikt om bijvoorbeeld pallets, kratten, inzamelcontainers en speeltoestellen te produceren.

Ja, maar ik heb gehoord dat alle afval na scheiding weer bij elkaar wordt gegooid. 

  

Dit is onzin. De infrastructuur (bakken, wagens etc.) kost veel geld. Gemeenten zijn verantwoordelijk voor de inzameling en sortering van kunststof verpakkingsafval. Ze ontvangen een vergoeding uit het Afvalfonds, die is gebaseerd op het aantal ton gerecycled materiaal. Dus de gemeenten hebben er belang bij dat ons afval goed wordt gescheiden en gerecycled. Het kunststofafval dat gescheiden is ingezameld (via de plasticbak, of de bak voor plastic, blikjes en melkpakken (PMD)), gaat naar een verwerkingsinstallatie (bijvoorbeeld Suez bij Rotterdam).  

Daar wordt het gesorteerd in de verschillende soorten plastic en vandaar gaat het in balen naar bedrijven die voor verdere verwerking zorgen. Uiteindelijk worden het dan weer nieuwe producten, die voorheen van aardolie werden gemaakt.

Alleen afgekeurde partijen gaan bij het gewone afval. Ze worden afgekeurd omdat er teveel rommel of viezigheid in zit.

We zijn er nog lang niet. Maar in Nederland en andere Europese landen zijn we op de goede weg.

Terug naar mijn website: Foxgloves.eu